Najczęstsze awarie podnośników – przyczyny, objawy i sposoby zapobiegania

Najczęstsze awarie podnośników wynikają z problemów hydrauliki, elektryki i mechaniki. W praktyce najczęściej zawodzi zanieczyszczony lub zbyt niski poziom oleju, zapowietrzenie układu, nieszczelne uszczelki, zanieczyszczone filtry, uszkodzone zawory oraz przeciążenie podnośnika. Poniżej znajdziesz konkretne przyczyny, objawy i sposoby zapobiegania, które realnie ograniczą przestoje i koszty.

Przeczytaj również: Jaka armatura pożarnicza jest niezbędna do ochrony przeciwpożarowej?

Hydraulika: olej, filtry, zapowietrzenie

Zanieczyszczenie oleju zaburza pracę siłowników i zaworów. Objawia się szarpaniem, spadkiem prędkości, wzrostem temperatury oleju i hałasem pompy. Przyczyną są drobiny metalu, woda lub błoto olejowe. Rozwiązanie: regularna wymiana oleju zgodna z interwałem producenta (zwykle 500–1000 h), kontrola barwy i zapachu, analiza próbki przy podejrzeniu wody.

Przeczytaj również: Jak działa oświetlenie ewakuacyjne?

Niski poziom oleju powoduje kawitację pompy, przerywaną pracę i wibracje. Szybko niszczy układ. Objawy: piana w zbiorniku, „pływające” ruchy, alarmy ciśnienia. Zapobieganie: monitorowanie poziomu oleju przed każdą zmianą, usuwanie wycieków, uzupełnianie wyłącznie olejem o odpowiedniej lepkości i klasie czystości.

Przeczytaj również: Systemy zielonego dachu - zalety i przykłady zastosowania

Zapowietrzenie układu daje sprężynującą pracę, wolne podnoszenie i opóźnione reakcje. Powietrze trafia do układu przez nieszczelności po stronie ssawnej lub po serwisie. Skuteczne jest odpowietrzanie układu według instrukcji producenta, wymiana zużytych przewodów i opasek, kontrola króćców ssawnych.

Zanieczyszczone filtry zmniejszają wydajność i podnoszą temperaturę oleju. Objawy: spadek prędkości, częste uruchamianie zabezpieczeń ciśnieniowych. Prewencja: wymiana filtrów zgodnie z licznikiem godzin, stosowanie filtrów o prawidłowej klasie filtracji (np. 10–25 µm w zależności od układu), kontrola różnicy ciśnień na wkładzie.

Uszczelnienia i wycieki: drobny wyciek, duży problem

Nieszczelne uszczelki prowadzą do wycieków oleju, spadków ciśnienia i zabrudzeń. Objawy: mokre przewody, „poty” na siłowniku, zanieczyszczone bębny hamulcowe. Działanie: wymiana uszczelniaczy na elementach z wyciekiem, sprawdzenie osiowości i gładkości tłoczysk, kontrola momentów dokręcania złączek. Szybka reakcja ogranicza koszty remontu pompy i zaworów.

Zużyte części (oringi, manszety, gniazda zaworów) powodują nieprawidłowe działanie – samoczynne opadanie, brak utrzymania pozycji, „pływanie” kosza. Zapobieganie: części eksploatacyjne wymieniaj w cyklu prewencyjnym, a po każdych 12 miesiącach wykonuj przegląd szczelności i próby ciśnieniowe.

Układ zaworowy i sterowanie: gdy podnośnik „nie słucha”

Uszkodzone zawory powodują niedziałający podnośnik, brak reakcji na sterowanie lub gwałtowne ruchy. Często winne są zatarte suwadła albo cewki elektromagnetyczne. Objawy: błąd sterownika, brak zmiany ciśnienia, nieregularne ruchy. Prewencja: filtracja oleju, testy zaworów w czasie przeglądu, okresowa wymiana cewek o zawyżonym poborze prądu.

Niewłaściwa konserwacja zakłóca pracę całego układu – zbyt rzadkie smarowanie, brak testów bezpieczeństwa i ignorowanie alarmów. Standard utrzymania obejmuje listę kontrolną, dziennik przeglądów, kalibrację czujników przeciążenia i test zaworów bezpieczeństwa co 6–12 miesięcy.

Przeciążenie i eksploatacja: granica bezpieczeństwa

Przeciążenie podnośnika to nawarstwienie ryzyka: wydłużona droga hamowania, przeciążenie siłowników, przyspieszone zużycie łożysk i sworzni. Objawy: wyraźne zwalnianie pod obciążeniem, częste zadziałanie czujników, zapadanie się kosza. Zapobieganie: zapobieganie przeciążeniu przez kontrolę masy ładunku, równomierne rozłożenie, korzystanie z instrukcji udźwigu przy wysięgu i wysokości.

Zużyte elementy mechaniczne (sworznie, tuleje, łańcuchy, prowadnice) powodują luzy, skrzypienie, nierówne podnoszenie. Weryfikuj luz promieniowy i osiowy, mierz wydłużenie łańcuchów, wymieniaj elementy przy przekroczeniu tolerancji producenta. Smaruj zgodnie z tabelą punktów smarowania.

Objawy, na które reaguj od razu

Jeżeli zauważysz: nietypowy hałas pompy, pianę w zbiorniku, spadek prędkości, przegrzewanie, samoczynne opadanie, zapach spalonej izolacji, migające alarmy – natychmiast wyłącz urządzenie, zabezpiecz strefę i wezwij serwis. Dalsza praca może doprowadzić do zatarcia pompy, uszkodzenia siłowników i utraty stabilności.

Checklisty prewencyjne: proste kroki, duży efekt

• Regularna konserwacja: przeglądy co 1–3 miesiące w zależności od intensywności pracy; według DTR i lokalnych przepisów.
• Monitorowanie poziomu oleju: kontrola przed uruchomieniem, uzupełnianie tylko czystym olejem rekomendowanym przez producenta.
• Odpowietrzanie układu: po każdej ingerencji serwisowej w hydraulikę i po wymianie filtra.
• Wymiana uszczelniaczy: przy pierwszych „potach” olejowych lub spadku ciśnienia trzymania.
• Czasowe inspekcje: test zaworów bezpieczeństwa, pomiar ciśnienia i przepływu, inspekcja przewodów i złączek.
• Szkolenie operatorów: obsługa zgodna z instrukcją, rozpoznawanie wczesnych objawów usterek.

Najczęstsze błędy serwisowe i jak ich uniknąć

Do układu często trafia powietrze po wymianie filtra bez uprzedniego zalania i odpowietrzenia. Niekiedy stosuje się niewłaściwy olej, co zmienia charakterystykę lepkościową i zwiększa zużycie. Pomija się czystość podczas dolewek – kurz i wilgoć wędrują wprost do pompy. Unikniesz tego, utrzymując strefę serwisu w czystości, używając dedykowanych konektorów i plombując wlewy.

Kiedy wezwać specjalistów i jak wygląda wizyta

Gdy podnośnik nie trzyma pozycji, pracuje z wyraźnym hałasem lub wyświetla błędy – potrzebna jest diagnostyka. Serwisant wykonuje pomiar ciśnienia, test przepływu, analizę oleju, kontrolę cewek, zaworów i czujników. Po wykryciu przyczyny wymienia elementy krytyczne, kalibruje układ i dokumentuje wyniki, by ułatwić kolejne przeglądy.

Jeżeli działasz na Dolnym Śląsku, skorzystaj z lokalnego wsparcia – profesjonalny serwis podnośników w Legnicy zapewni szybkie przeglądy, naprawy i doradztwo doboru części.

Praktyczne wskaźniki stanu: kontroluj zanim się zepsuje

• Temperatura oleju: wzrost o >15°C względem normy wskazuje na dławienie przepływu lub zużycie pompy.
• Hałas pompy: narastające wycie sugeruje kawitację (niski poziom oleju lub zapchany filtr).
• Czas cyklu: wydłużenie o 10–20% to sygnał spadku wydajności – sprawdź filtry i zawory.
• Ślady oleju: świeże „poty” wokół złączek i siłowników – zaplanuj wymianę uszczelnień.
• Alarmy przeciążenia: powtarzające się oznaczają błędy załadunku lub niesprawny czujnik.

Podsumowanie działań prewencyjnych, które realnie działają

Minimalizujesz ryzyko awarii, gdy łączysz trzy obszary: czysty i właściwy olej, sprawne uszczelnienia oraz regularne testy zaworów i czujników. Stosuj harmonogram: przegląd wizualny co tydzień, kontrola poziomu i filtrów co miesiąc, pełna diagnostyka co 6–12 miesięcy. Taka rutyna ogranicza przestoje, wydłuża żywotność komponentów i zapewnia bezpieczną, przewidywalną pracę podnośnika.